Προπαγάνδα; Εντελώς. Έξυπνη, καλοφτιαγμένη, σκεπτόμενη. Η Κάθριν Μπίγκελοου αφαιρεί από τον Ράμπο και «Τα πράσινα μπερέ» κάθε ίχνος χάρτινου ηρωισμού. Ετσι, αντιήρωας, σκοτεινός, ζωντανός, αληθινός ο ανώνυμος Αμερικανός πεζοναύτης. Το «Ρlatoon», η σημαία του αντιιμπεριαλισμού. Το «Ηurt Locker», το απόλυτο επιχείρημα του Πενταγώνου!

Απορείτε; Μα γιατί; Η Γερμανίδα Leni Riefenstahl (1902-2003) με ένα φιλοναζιστικό παραλήρημα- το «Τriumph Des Willens» του 1935- έγραψε μια από τις λαμπρότερες σελίδες στην ιστορία του ντοκιμαντέρ. Μεγάλη, δυσθεώρητη πλάνη η γενική πεποίθηση πως οι καλλιτέχνες και οι διανοούμενοι είναι αριστεροί, προοδευτικοί και δημοκρατικοί. Πλάνη και μια δεύτερη πεποίθηση: ότι από μια άρτια αισθητική προκύπτει και ένα ριζοσπαστικό και μάλιστα αιρετικό περιεχόμενο. Αρκετές φορές η (εξωτερική) κούκλα όζει (εσωτερική) πανούκλα. Μία εξ αυτών η ταινία της Κάθριν Μπίγκελοου. Η κυρία, εξαιρετική στη σκηνοθεσία. Το ίδιο και στην αμφισημία. Αραγε με ποιου το μέρος είναι; Με τον πόλεμο και την εισβολή στο Ιράκ ή με την αποχώρηση και την ειρήνη;

 Πηγή:www.tanea.gr
Η τελευταία σκηνή θα μπερδέψει τον θεατή. Οταν ο Τζέιμς Γουίλ (Τζέρεμι Ρένερ), ένας παράτολμος πυροτεχνουργός, ομολογεί στην κορούλα του μια εσωτερική του αλήθεια: «Στην αρχή», της λέει, «θα αγαπάς τους πάντες και τα πάντα. Στη συνέχεια ελάχιστους. Και στο τέλος θα αγαπάς μόνο ένα». Εννοεί τον πόλεμο. Ετσι φεύγει από το σπίτι, την οικογένεια και την ησυχία και επιστρέφει στο μέτωπο της Βαγδάτης. Εθισμένος στον πόλεμο και τη δράση. Οπως οι τοξικομανείς. Οπως οι καπνιστές. Οπως οι παχύσαρκοι. Εντάξει, λέει πλαγίως η Μπίγκελοου. Τουλάχιστον αυτό το παλικάρι ένα μεγάλο καλό θα κάνει. Εξουδετερώνοντας βόμβες και καμικάζι θα σώσει ζωές Αμερικανών φαντάρων και φιλήσυχων Ιρακινών πολιτών. Ο εθισμός στα ναρκωτικά και τη νικοτίνη σκοτώνει. Ο εθισμός στον πόλεμο σωτηρία μεγάλη. Καταλάβατε;

Αίλουρος η κυρία. Το εξηγώ. Με αυτή την αμφισημία, την τραμπάλα, με αυτόν τον εθισμό, η Μπίγκελοου αγιοποιεί τον Αμερικανό φαντάρο. Από τη μια ο εθισμός του Τζέιμς κάνει κακό στην οικογένειά του. Εγκαταλείπει το σπίτι του, μένει «ορφανό» από πατέρα το παιδί του. Και το κυριότερο; Ο Ράμπο ρισκάρει τη ζωή του. Από την άλλη, ο εθισμός του στην πολεμική δράση κάνει καλό στο γενικό σύνολο. Κακός οικογενειάρχης. Καλός πατριώτης. Πώς το λαμβάνουν αυτό; Μα φυσικά από τις σκηνές που προηγήθηκαν αυτής της εσωτερικής ομολογίας.

Εδώ το ψητό. Τι κάνει ο Τζέιμς; Ε ξουδετερώνει εκρηκτικούς μηχανισμούς. Περίπλοκους. Τρομοκρατικούς. Που θα αφάνιζαν δεκάδες αθώους Ιρακινούς και Αμερικανούς φαντάρους. Ενας εναντίον όλων. Ποιοι είναι αυτοί; Μα φυσικά αόρατοι. Μοχθηροί. Κυνικοί. Σατανικοί. Εδώ η Μπίγκελοου- χωρίς ρητορείες, χωρίς πολιτικές δηλώσεις και συνθήματα- ενοχοποιεί ολόκληρο τον λαό του Ιράκ. Γιατί; Μα φυσικά επειδή η οποιαδήποτε αραβική «σκιά» είναι ύποπτη να διαπράξει αυτή την καταστροφή. Το ίδιο συνέβαινε και στο Βιετνάμ. Το ίδιο σε δεκάδες πολεμικές περιπέτειες. Οπως η «Αποκάλυψη». Οπως το «Πλατούν». Ομως εκεί η «τρομοκρατική» πράξη ενός παιδιού, μιας γυναίκας που εργάζεται στους αγρούς και που αιφνιδιαστικά και από το πουθενά πετάει μια χειροβομβίδα σε μια αμερικανική διμοιρία, ήταν πράξη αιτιολογημένη και δικαιωμένη. Ο σκηνοθέτης είχε φροντίσει να δηλώσει πως η παρουσία ενός ξένου στρατού είναι εχθρική, ιμπεριαλιστική, άδικη, πολεμική, δολοφονική. Αντιθέτως. Η Μπίγκελοου κάνει πως το αγνοεί. Κουβέντα για την εισβολή. Κουβέντα για το πλιάτσικο των Αμερικανών στα κειμήλια ενός ξένου λαού. Κουβέντα για τα πετρέλαια. Κουβέντα για τα βασανιστήρια και τις ταπεινώσεις. Τίποτα.

Ετσι η εισβολή εκλαμβάνεται ως σωτηρία. Ο αμερικανικός στρατός σαν Ερυθρός Σταυρός. Οι καμικάζι, ζωσμένοι με εκρηκτικούς μηχανισμούς, σαν φουκαράδες που ύστερα από απειλές και εκβιασμούς έγιναν πειθήνια όργανα κάποιας συμμορίας. Και οι πολίτες της Βαγδάτης, που σιωπηλά παρατηρούν τους σωτήρες, μοιάζουν σαν μικροί σατανάδες. Η Μπίγκελοου δεν αναρωτιέται ούτε μια φορά. Τι στον διάολο θέλουμε εμείς στην άλλη άκρη της Γης; Και ποιου τα συμφέροντα εξυπηρετούμε θυσιάζοντας ζωές Αμερικανών πολιτών;

Ακόμα χειρότερα με αυτή την εξαιρετική- ομολογουμένως- σκηνοθεσία. Η οποία επικεντρώνεται στην ανθρώπινη- ατομική- αγωνία. Ο Τζέιμς Γουίλ (ο πυροτεχνουργός που λέγαμε) φλερτάρει με τον προσωπικό του αφανισμό. Με την επίγεια κόλαση. Πώς; Μα επειδή τον βλέπουμε σε γκρο πλάνο. Αισθανόμαστε την ανάσα του. Κολυμπάμε στον ιδρώτα του. Βιώνουμε τον τρόμο του. Την ώρα που κόβει τα καλώδια. Την ώρα που πασπατεύει τη νιτρογλυκερίνη. Την ώρα που τα παίζει όλα για όλα. Θα σκοτωθεί; Θα γίνει χίλια κομμάτια; Θα μείνει σακάτης μια ζωή; Θα του κοπούν τα χέρια; Θα ξεριζωθούν τα πόδια; Θεέ μου, δεν αντέχω άλλη τέτοια δοκιμασία. Εκείνη τη στιγμή η Μπίγκελοου τρίβει τα χέρια της. Ετσι, ο θεατής ξεχνάει την αληθινή ιστορία. Κόβει κάθε δεσμό με τον αθώο λαό. Εκείνη τη στιγμή- και χωρίς να το καταλαβαίνει - συστρατεύεται με τον αμερικανικό στρατό. Εκείνη τη στιγμή ταυτίζεται με αυτόν τον γίγαντα τον πυροτεχνουργό. Εκείνη τη στιγμή η Μπίγκελοου διαστρεβλώνει, πλαστογραφεί την Ιστορία και κατασυκοφαντεί έναν ξένο λαό. Οι νικητές όχι μόνο γράφουν την Ιστορία. Κερδίζουν δόξα και χρήμα από του ηττημένου την ανυπαρξία!